Kubyara ni icyemezo gikomeye, gishingiye ku mpamvu zitandukanye z’umuntu ku giti cye, umuryango, sosiyete cyangwa imyizerere. Dore impamvu zitandukanye zituma abantu babyara, rimwe na rimwe batabiteguye cyangwa batabanje kubitekerezaho bihagije. Inkuru ishingiye ku bushakashatsi bugaragaza imva n’imvano y’impamvu zitandukanye zishobora gutuma umuntu yifuza cyangwa yisanga mu cyemezo cyo kubyara. Ibyo nabisangije ubunararibonye bwanjye nk’umunyeshuri wiga ibijyanye n’imitekerereze n’imibanire y’abantu, ndetse n’amasengesho n’ibiganiro byo mu muryango nyarwanda.
1. Urukundo n’icyifuzo cyo gushinga umuryango
Abantu benshi babyara kuko bumva ko urukundo rwabo rukwiye gusaguka rukabyara umwana. Bumva ko umwana ashobora kuba igihamya cy’urukundo ruri hagati yabo, cyangwa ko urugo rudafite abana ruba rudafite icyerekezo. Hari n’abumva ko umwana aribwo buryo bwo kubaka umuryango nyawo.
2. Igitutu cy’umuco n’imiryango
Mu mico myinshi nyafurika, harimo n’uwo mu Rwanda, kubyara bifatwa nk’itegeko cyangwa inshingano y’umuntu ukuze. Abatarabyaye baba bumva basuzuguritse, cyangwa ko batuzuye. Hari aho usanga umuryango ushishikariza abashakanye kubyara vuba, abandi bakabatoteza iyo bitinze. Ibi byose bituma bamwe babyara kugira ngo buzuze ibyo abandi babatezeho, aho kubyara bifatwa nk’icyemezo cyabo.
3. Gushaka uwo basigira umurage
Bamwe mu babyeyi babyara bagamije kugira uwo basigira ibikorwa byabo, izina ryabo cyangwa amateka y’umuryango. Bumva ko kugira umwana bizatuma ibyo bagezeho bitazazima, kandi ko bizatuma urwibutso rwabo rugumaho.
4. Kwifuza kugira umuntu uba hafi
Abantu bamwe baba barabayeho bonyine, badafite urukundo cyangwa barakuze badafite abo bungurana ibitekerezo bya hafi. Babyara bibwira ko umwana azabaha urukundo rwa nyarwo, azababa hafi, azabasusurutsa ndetse akababera inshuti y’ukuri. Iyo myumvire ituma batifuza gusaza bonyine cyangwa badafite uwubabwira.
5. Imibonano mpuzabitsina itarateguwe
Benshi mu babyeyi b’urubyiruko baba batateganyije kubyara, ahubwo bikabageraho kubera imibonano mpuzabitsina yabaye batikingiye cyangwa batabanje gutekereza ku ngaruka. Ibi bishobora guterwa n’ubumenyi buke ku bijyanye no kuboneza urubyaro, gutinya kugisha inama, cyangwa gutungurwa n’ingaruka z’ibyemezo bifatwa mu buryo butunguranye.
6. Imyizerere n’inyigisho z’amadini
Hari aho imyemerere ishingiye ku idini ituma abantu bumva ko kubyara ari inshingano bahabwa n’Imana. Aho usanga bavuga ko Bibiliya ivuga ngo “Mubyare mwororoke”, bityo bakumva ko kuboneza urubyaro ari icyaha, cyangwa ko kutabyara ari ukwigomeka ku Mana. Ibi bituma bamwe babyara batabanje gutekereza ku bushobozi bafite cyangwa ku ngaruka bishobora kubagiraho.
Umwanzuro
Kubyara ni amahitamo akomeye agomba guterwa n’ubushake, ubushobozi n’icyifuzo cy’umuntu ku giti cye. Nta muntu ukwiye kwigwaho igitutu cyo kubyara adateguye ubuzima bwe, ubwa mugenzi we cyangwa ubw’umwana azabyara. Gufata icyemezo cyo kwibaruka kigomba kwubahiriza ubwisanzure bw’umuntu no gukorwa mu bwitonzi, kuko ingaruka zacyo zirambye kandi ziremereye.
